Luke 12

Bꞌauyaena Rɨga wa Nonony dɨde Bꞌugowa Yɨtkak

(Mat 10:26-33; 12:32; 10:19-20)

1Ɨ re nɨnda ten tausɨn (10,000) rɨga bobo yɨpand bꞌeomto, sɨ rɨgata rɨgata towalenggyam pɨs bꞌakaski na wekenonj. Ɨ Yesu naska yɨt opurena bꞌatomonj re Tina bꞌauyaena rɨga wa pɨlwa na da, “Wɨn yɨr kɨma tekenyɨt Parisai rɨga waina yist pɨla ouyaena. Ɨtemb towaina ouyaena re gɨm ke bꞌogɨl ajɨ ngor wa negɨr mɨle kɨma negɨr ouyaena e. 2Ajɨ God opima komkesa kupkakupka ɨkangɨndi gasa pɨta wa tapekiny dem, dɨde komkesa wɨgawɨga egurki gasa wumɨr tamnɨkiny dem. 3Nangga na re wɨn wɨgawɨga apurentondam sɨbɨbɨnd, opima bibɨrtɨkɨnd rɨgap pɨtakɨpɨnd tutkundenanj dem. Ɨ nangga na re wɨn tu muma ke yɨpya borand usenentondam wɨgawɨga pɨpmetɨnd, opima pɨtapɨta tamneniny dem rɨga bajbajɨnd.

4“Kor rɨgawar! Kon wen tamneninyɨn da, ‘Goro moga tuwajinam ten yepim re rɨga jɨ nena uj andrɨkenenanj, sɨ ton onggɨt kak ke ra makwa opima bꞌusaya nangga im omnɨka teyenanj.’ 5Ajɨ Kon wen tauyainyɨn yena ra wɨn bꞌogla moga uwajya, sɨ wɨn moga yuwada yama re Ti danda yɨbnau rɨga uj ondrɨkam dɨde onggɨt kak ke wul tungg wa ɨskokam. 6Sɨ rɨngma, ma rɨgap paib (5) sobijog ngena im emdenenanj ten (10) Toya ke?
12:6Towa wɨngɨrɨnd ten (10) Toya re nɨmog kɨp koin na, ɨ sobijogjog wulkɨp na ebnawonj.
Sɨ ngena re ma ukoi gasa e. Ajɨ Godɨm wɨpɨnd makwa ɨta yɨpa odede ngena ngai nony bꞌedati yɨbɨm.
7Ajɨ God re opima wen bꞌobogɨl yɨr ɨpka eyeniny, nangga ma jɨ da Ton opima kwa ogenka eyeniny komkesa mopngɨi waina mopɨnd. Sɨ wɨn goro moga taininam, mop nokɨp wɨn re ukoijog ɨsnawa kɨma im, ajɨ ma ɨja im opi re jogjog sobijog ngena re dɨde.

8“Ɨ kwa Kon wen tamninyɨn. Yet ra rɨga wa wɨpɨnd Ken pɨtapɨta notɨneny, Rɨgamna Bꞌɨga Todaka ɨta Godɨmna aneru wa wɨpɨnd tin pɨtapɨta omɨny dem. 9Ajɨ yet ra rɨga wa wɨpɨnd Ken oena nitiyeny, Koda ɨta tin oenyɨn dem Godɨmna aneru wa wɨpɨnd. 10Ɨ kwa yet ra Rɨgamna Bꞌɨgand negɨr yɨt ke omɨny, God ti onggɨtyam negɨr mɨle opima awɨr omnainy dem. Ajɨ yet ra Yɨnayɨna Wɨngawɨngand ɨsadreny, God makwa ɨta onggɨtyam negɨr mɨle awɨr omnau dem. 11Ɨ ra rɨgap wen kot omnɨkam teyenanj Ju rɨga waina yɨr opmitenapu met wa ɨ wɨp iyoi rɨga wa wɨp wa ɨ dɨde ukoi nyɨ rɨga wa wɨp wa, wɨn goro nony bebɨg taininam, rɨdede o nangga yɨtkak kaim bꞌɨtɨrmekindam, o nangga yɨtkak im tapurenindam. 12Mop nokɨp Yɨnayɨna Wɨngawɨngate ket onggɨt wɨnɨnd wen tauyaeniny nangga yɨtkak im wɨn bꞌogla tapurenindam.”

Jogjog Gasa kɨma Korɨrkorɨr Rɨga ma Tendam Yɨt

13Ɨ rɨga bobo wɨngɨrɨnd yɨpa rɨgat Yesund yomnonj da, “Ouyaena Rɨga-wɨi! Kon singi en Man kor nanyɨnd ingaet da ton sowa bꞌuɨmna owabɨndeni gasa kon kɨma bꞌobogɨl takalenjiny.” 14Ajɨ Yesu tin yɨsmonggawonj da, “Rɨga! Yet Ken nobagendonj bꞌɨsagɨka rɨgam o waina gasa ɨkalka rɨgam?” 15Ɨ Yesu ket rɨga amninonj da, “Wɨn yɨr kɨma tekenyɨt, sɨ wɨn bꞌogla walenggyam yɨr bꞌɨtɨpkindam komkesa bꞌengabenga wɨp nonygor mɨle wa pɨlke! Mop nokɨp rɨgamna yɨrkokar re ma ɨndama bꞌinkiti yɨbɨm tina okati jogjog gasa wa pɨlɨnd.” 16Ɨ Ton kwa tendam yɨt ke ten amninonj da, “Yɨpa jogjog gasa kɨma rɨga yɨbnonj, ɨ tina sopapund owoukɨp ɨjagɨkto re mog na pɨs. 17Sɨ ton ti nony mana yindonj da, ‘Ma kor awɨr e namb ukoi met nɨbnau onggɨtyam jogjog koina owoukɨp ongapam? Sɨ nangga e kon omnɨken?’ 18Seg ton ket yindonj da, ‘Kon ɨja e namb omnɨken. Kon onggɨtyam koina owoukɨp ongapapu met bꞌɨga tebogɨkinyɨn, dɨde ket owoukɨp ongapapu ukoi met im tarangkinyɨn. Sɨ amimemb ket komkesa owou dɨde bꞌogɨl gasa tangapinyɨn. 19Sɨ kon ɨja emb jɨ ket kolenggyam tainyɨn da, “Mor ma yɨpa kɨma bꞌogɨl gasa im ongapi mɨbnainy jogjog kemag kɨma ingaenam. Sɨ man bꞌogla wɨram yokatene, ɨ owou yiyand mɨbne, ɨ onaika yiyand mɨbne, ɨ dɨde sam nenand mɨbne!” ’ 20Ajɨ God ɨja emb tin omɨny da, ‘Korɨrkorɨr, Kon yu sɨwɨny moina yɨrkokar ewaikisɨn dor mor pɨlke. Sɨ opimemb moina bꞌobogɨl ongapi gasa ra yamim ket taukanj?’ 21Ɨja emb jɨ tainy tinɨm yet ra tinɨm nena gasa ongapa teyeniny dɨde maka ra Godɨm jogjog gasa oramkaeneniny.”

Goro Nony Bebɨg Gɨm ke Gasa gatabɨm

(Mat 6:25-34; 6:19-21)

22Seg Yesu ket Tina bꞌauyaena rɨga amninonj da, “Sɨ onggɨt paemb Kon wen tamninyɨn da goro wɨn odede nony kubɨr taininam da nangga owou im tawenenindam yɨrkokar wɨmenam, ɨ kwa nanggamog kobɨrgɨm im bꞌitkokenenindam waina jɨwɨnd. 23Mop nokɨp yɨrkokar re ukoijog e owowɨm pɨlke, ɨ kwa jɨ re ukoijog e kobɨrgɨmɨm pɨlke. 24Wɨn bꞌogla bꞌawar gatab nony menamena amnɨkinam! Ton makwa opima tuny ɨgmarka eyenenanj, ɨ makwa opima owoukɨp eakɨkenenanj. Ɨ kwa towa awɨr e owou ongapapu met bꞌɨga ɨ dɨde kwa owou ongapapu bil. Ajɨ Godte ten owou ke angenkeneniny. Sɨ ɨmɨnjog e da wɨn re ukoijog im odede ngena wa pɨlke. 25Ɨ wa wɨngɨrɨnd yete rɨrɨr e tina nony kubɨr bꞌamnɨka ke tina yɨrkokar ɨsonkis yɨpa sobijog wɨn kɨma? 26Sɨ onggɨt paemb wɨn ma rɨrɨr e walenggyam omnɨkam odede sobijogjog gasa. Sɨ nangga paim daka wɨn nony kubɨr aenindam nɨnda gasa gatab? 27Wɨn bꞌogla bꞌobogɨl temtem gatab nony menamena amnɨkinam rɨja im ton bꞌobogɨl ɨkaeneni owɨnkenenanj. Sɨ ton ma opima kobɨrgɨm omnɨkam tin kai eraskenenanj, ɨ dɨde kwa ton ma opima kobɨrgɨm omnɨka eyenenanj. Ajɨ Kon wen wumɨr tamninyɨn da king Solomon kea tina komkesa bꞌogɨl ɨnyomarena kɨma bꞌajga yikenonj, ajɨ tina bꞌajga re makwa yɨpa rɨrɨrkɨp awonj yɨpa odede temtem re dɨde. 28Sɨ rada Godsim odede tɨbam tɨb ejga eyeniny rɨnsim re yapɨnd yu yilo wekeny ajɨ mep uj taukanj wul wa bꞌɨskokam. Sɨ rɨngma, rɨdede wɨp e ket God wen bꞌobogɨljog ejga teyeniny? Sɨ wɨn goro sobijog gar ke utkundand tekenɨm! Ton opima wen bꞌobogɨljog ejga teyeniny. 29Sɨ wɨn goro odede gasa oraka teyeninam, opi re da nangga im wɨn tawindam o nangga im wɨn tanaikindam. Ɨ dɨde kwa wɨn goro nony kubɨr taininam onggɨtyam gasa gatab! 30Mop nokɨp gowukoi gar ke utkunda kesa rɨgap ɨnsimemb komkesa gasa oraka eyenanj, ajɨ wa Bꞌu God wumɨr e da wɨn bꞌogla onggɨtyam gasa tengaenenindam gowukoi wɨmenam. 31Ajɨ wɨn bꞌogla God ma pumb tungg oraka yiyena. Sɨ God ket wa tagoniny ra ma pumb tungg nena e ajɨ daka kwa opima odede komkesa gasa tagoniny. 32Sɨ wɨn, Koina sobijog mamoi bobo, goro moga taininam! Mop nokɨp wa Bꞌu God re ma sobijog singi e aeny wanɨm pumb tungg okawam. 33Sɨ wɨn asoginam wainajog gasa dɨde ket kear omnam agoninam ingaena gasa kesa rɨga wa. Sɨ ɨngkaimemb wɨn wanɨm pauso tamnɨkindam rɨnsim ra maka kep taukenenanj. Sɨ onggɨtyam re God ma pumb tunggɨnd ongapi bꞌogɨljog gasa im rɨnsim ra wanɨm dadal tekeneny. Ɨ demb de pumb tungg wa awɨr im yurowamam rɨga wuweny gasa imdam, ɨ dɨde kwa awɨr im bebɨrɨp gasa negɨr amnɨkenenanj. 34Mop nokɨp rokasim re waina bꞌogɨljog gasa wekeny, ɨndamimaemb todaka waina kɨd tekeny.

Bꞌogɨl Nony Ɨjai Wɨko Rɨga

(Mat 24:45-51)

35“Wɨn bꞌobogɨl bꞌangonjeni na wekene rob ke bꞌibgi robmopɨnd dɨde lampa so omni kɨma. 36Sɨ wɨn odede rɨga na taindam opi re rɨngmim ra wɨko rɨgap towaina yonggyamɨnd yɨr ungaunenyi simesime omnam ra ton tɨtenj sisɨl molkongga omna diyamdiyampu ke dɨde mora odouneny, nokɨm da ɨdenat ton towa yonggyamɨm odenja mora ɨpangendai. 37Sɨ Kon ɨmɨnjog wen tamninyɨn. Onggɨtyam wɨko rɨga re bꞌogɨl omni im yena ra towa yonggyam yɨr epangki tadariny ra ton tɨtenj. Sɨ ra towa yonggyam odede mɨlend yɨr tanginy, todaka rob kae bꞌatɨjɨg, ɨ ket ten tamisiny diyamɨm, ɨ dɨde diyampu wa ik dɨde towanɨm ngole bꞌatɨndrɨk. 38Ton re bꞌogɨl omni wɨko rɨga im yena ra yonggyam odede mɨlend tadariny, ra ton tɨtenj mɨnda sɨ gɨepɨnd o mɨnda sɨdɨrɨnd. 39Ɨ wɨn wumɨr im da rada met yonggyam wumɨr ai e yɨbɨm da sɨwɨny onggɨt wɨn nate yurowamam rɨga ik tina met wa, ton ma ɨta yiyag ondras tina met iporkam. 40Sɨ wɨda kwa bꞌogla bꞌangonjeni na tekenyɨt, mop nokɨp Rɨgamna Bꞌɨga ik ra dem waina ongwati kesa wɨn nate dem.”

41Ɨ Petro ket Yesund yerkitonj da, “Yonggyam! Rɨka man onggɨtyam tendam yɨt yopurenyɨt re sowanɨm ma, o rɨka komkesa rɨga wa ma?” 42Sɨ Yonggyam mɨra yomnonj da, “Sɨ yete jɨ bꞌogɨl multekɨp kɨma nony ɨjai mopyam wɨko rɨga ya yɨm nat ra yonggyamɨmna metɨnd komkesa gasa taramkiny yɨr ɨpkam? Sɨ yonggyam ɨta ket odede nony ɨjai wɨko rɨga obagenj komkesa tina wɨko rɨga wɨp omnenam dɨde towa ita bibɨr wɨn weanjweanjɨnd owou ogonam towaina yingg rɨrɨrɨnd. 43Sɨ ton re bꞌogɨl omni wɨko rɨga e yena ra tina yonggyam odar odede yɨpa wɨp mɨle omnɨkand ra ton tɨtenj. 44Ɨ Kon ɨmɨnjog wen tamninyɨn da ti yonggyam ɨta odede wɨko rɨgand obagenj komkesa tinajog gasa yɨr ɨpkam. 45Ajɨ rada yonggyam yɨpa negɨrjog wɨko rɨgand tina komkesa wɨko rɨga dɨde tina gasa yɨr ɨpka mopyamɨm obagenj, sɨ ɨja emb jɨ ton ti nony mana indeny da, ‘Meda kor yonggyam ma wanakana e tɨtenj.’ Sɨ ɨngkaemb ton ket bꞌatom odede negɨr mɨle omnɨkam, opi re wɨko rɨga dɨde wɨko kongga ipowam ɨ owou yiyand wɨmenam ɨ onaika yiyand wɨmenam ɨ dɨde ɨkpɨpɨnd wɨmenam. 46Sɨ onggɨt wɨko rɨgamna yonggyam tɨtenj ra onggɨt bibɨr nate rɨdenat ra ton maka bibɨr wumɨr ɨbɨm, ɨ onggɨt wɨn nate rɨdenat ra ton maka wɨn wumɨr ɨbɨm. Seg ti yonggyam ket tin mop owaras dɨde ket ti pɨpmet okau ra yɨpand utkunda kesa rɨga kɨma nenegɨr wɨmenam. 47Ɨ rada onggɨt wɨko rɨgat wumɨr e yɨbɨm ti yonggyamɨmna singind bꞌingaenam, ajɨ ra ton maka ti yonggyamɨmna singind gasa tangonjeniny dɨde tamnɨkiny, sɨ ti yonggyam ket jogjogpyam e tin ipowa iyeny. 48Ajɨ rada yete re wumɨr kesa yɨbɨm ti yonggyamɨmna singi gatab, dɨde ra ton tamnɨkiny negɨr gasa rɨnsim re rɨrɨrjog e ipowa okatam, sɨ ti yonggyam ket sobijog kana e tin ipowa iyeny. Ɨ yamim re yonggyam jogjog agoniny, toda yonggyam ra jogjog im towa pɨlke tadarkiny. Ɨ kwa yamim re yonggyam nony bꞌɨjawa kɨma jogjog agoniny, toda yonggyam ra jogjog mim ten tarkeniny.

Ma Ngɨmbla mana ajɨ Geja kɨma bꞌakalka mana

(Mat 10:34-36)

49“Kon netkond re wul oramita mana onggɨt gowukoyɨnd. Ɨ rada wul kemb so omni e yɨbɨm, makwa nangga e ket Kon singi yomnyɨn. 50Ajɨ Kor ɨta ujɨm baptiso nɨbnau rɨnte ra Kon okasɨn. Sɨ rɨdede gar bebɨg kɨma e Kon nɨbnenenyɨn, ngɨrpu Kon undwasɨn onggɨtyam baptiso? 51Rɨka ɨja im wɨn nony aindam da Kon rɨga wa ngɨmbla okawa mana netkond dɨkɨnd onggɨt gowukoyɨnd? Kon wen tamninyɨn da nayɨ, ajɨ gangga bꞌakalka mana. 52Mop nokɨp yu ke, ra yɨpa metɨnd paib (5) rɨga tekeny, ton opima gangga bꞌatkalkenenanj towa wɨngɨrɨnd, nowa rɨgap geja omnɨkenenyi nɨmog rɨga wa pɨlɨnd, ɨ nɨmog rɨgap geja omnɨkenenya nowa rɨga wa pɨlɨnd.

53“Ɨ kwa rɨgap gangga bꞌatkalkenenanj, bꞌuɨt geja omnɨkeneny ti rɨga bꞌɨgam pɨlɨnd, ɨ todaka rɨga bꞌɨgat ti bꞌuɨm pɨlɨnd, ɨ mogɨt geja omnɨkeneny ti ngɨmngai bꞌɨgam pɨlɨnd, ɨ todaka ngɨmngai bꞌɨgat ti mogɨm pɨlɨnd, ɨ dɨde mog konggat geja omnɨkeneny ti bꞌɨgamna konggam pɨlɨnd, ɨ todaka mea konggat ti leomna mogɨm pɨlɨnd.”

Wɨn Ongwata gatab Yɨt

(Mat 16:2-3)

54Ɨ kwa Yesu rɨga bobo amninonj da, “Ra wɨn piro moi omgokand yɨr ongya kemag gatab ke, wɨn odenja im ket tendenindam da, ‘Ukoi piro e namb ik.’ Sɨ ɨta ket onggɨt yɨt rɨrɨrɨnd tawɨk. 55Ɨ kwa ra rɨb ikeny iye gatab ke, wɨn ket tendenindam da, ꞌMa sobijog pemb e namb tainy.’ Sɨ ɨta ket yɨt rɨrɨrɨnd tawɨk. 56Gɨm ke bꞌogɨl ajɨ ngor wa negɨr mɨle rɨga! Ra wɨn gowɨnd dɨde wubɨnd gasa yɨr ongong teyenindam, sɨ wɨn ɨta naska kana wumɨr okatenya da rɨdede wɨp i gou ake wub tebnya. Ajɨ rɨdede paim wɨn maka wumɨr ainindam ongwatenam onggɨtyam yunɨm wɨn gatab?

Moina Geja Rɨga kɨma Rɨgarɨga Aina

(Mat 5:25-26)

57“Ɨ kwa nangga paim wɨn maka walenggyam ɨsagɨka eyenindam nanggamog e negɨr kesa dɨmdɨmjog mɨle omnɨkam? 58Sɨ ra man mor geja rɨga kɨma yɨpand menon okasɨt majistretɨm pɨlwa kot omnɨkam, sɨ nyawɨnd mada bꞌogla iror tauket kot awɨr omnam dɨde rɨgarɨga awowɨm ton kɨma. Ajɨ man maka ra odede omnɨket, ton ke men ɨgonyɨgony mei de bꞌɨsagɨka rɨgam pɨlwa, ɨ onggɨt bꞌɨsagɨka rɨgat ket men motramis sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨga yɨm wa, ɨ dɨde onggɨt sɨbɨbmet yɨr ɨpka rɨgat ket men ɨsanikesa mɨtɨgarɨk sɨbɨbmet wa. 59Sɨ Kon men motɨnyɨn da sɨ man ma ɨta sɨbɨbmet ke topenjɨt, ajɨ ɨdenata ra man kikitumjog wulkɨp oramisɨt sɨbɨbmet mɨra undwatam.”

Copyright information for GDR